ŞİZOFRENİ
Şizofreni, duygu, düşünce ve davranış bozukluğu sebebiyle,
hastanın insanlar ile ilişki bozukluklarının meydana gelme durumudur. Şizofreni
büyük oranda genç yaşlarda başlayan beyin ile alakalı bir hastalıktır.
Şizofreni hastalığının ömür boyu sürme olasılığı çok düşüktür. Şizofreninin
genetik olarak yayılma oranı daha yüksektir. Yakın akrabalarında şizofreni
hastalığı olanların hastalanması daha kaçınılmazdır. Bu hastalığın genetik
olmasından ziyade etkili daha birçok sebebi vardır. Çevresel faktörler de şizofreni
için oldukça büyük rol oynar. Şizofreni tedavisi de temel olarak antipsikotik
ilaçların kullanılması oldukça yarar sağlar. Bu ilaçların yanı sıra tedavi
süresince psikolojik tedavi ve pisik sosyal yardımlar da oldukça önem taşır ve
yarar sağlar. Birçok nedene bağlı gelişen şizofreni değiş sonuçlar doğurabilir.
Hastalığın ilerleyiş şekli hastalara göre değişkenlik gösterir. Toplumda
yadırganan Bir hastalık türü olmasına rağmen birçok hasta iyileşim gösterir.
Fakat hastaların %30 luk gibi bir oranında ne tür tedavi uygulanırsa uygulansın
iyileşme görülmez.
Hastalık öncesin de
kişilik ve uyum
Şizofreni hastaları hastalık başlangıcında sessiz, içine
kapanık, tuhaf hareketler sergileyen, arkadaş ortamından ayrılan, kendine
güvenini kaybeden ve yalnızlığı seven kişiler haline gelir. Bu özel durumları
tanı koymada doktora yardımcı olur. Doktora başvuran hasta yakınlarının büyük
çoğunluğu bu kişisel özellikleri anlatır. Eğer hasta bu özellikleri taşımıyor
ise daha başka hastalıklar üzerinde durulur. Şizofreni, 18 – 25 yaşları
arasında yaygın görülen psikolojik sorunların doğurduğu sonuçlarla
başlayabilir. Hastalığın başlamasından önce kişide, denetim bozukluğu, aşırı
şiddet duygusu ve cinsel saldırganlık oluşabilir ve belirtiler en sık rastlanan
belirtilerdir.
Hastalıkta klinik
belirti ve bulgular
Şizofreni hastalığında bilinç ve yönelim duygusu genelde
sabittir. Zekâ da gerileme durumu çok az hasta da görülür. Zekâ geriliği ise
hastanın toplumdan soyutlanması ile ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda
hastanın ilgisi ve dikkati dağılabilir ve yöneltilen sorulara geç ya da
alakasız cevaplar verebilir. Bazı hastalar da farklı belirtiler görülürken
bazılarında ise diğerinden farklı gelişen belirtiler görülebilir.
Düşünce ve içeriği
ile alakalı belirtiler
Şizofreni hastalığında düşünce içeriğine bağlı meydana gelen
belirtiler başında hezeyanlar gelir. Hezeyanlar Kişide doğruluğu kanıtlansa da
kabul edilmesi imkânsız durumlar oluşmasını sağlar.( kültür, dini ve eğitim
durumu gibi.) Hasta da oluşan hezeyanlar arasında kıskançlık, her şeyi üzerine
alınma, kibir, başkalarının kendine aşık olduğunu sanma gibi belirtileri de
vardır.
Algı ile alakalı
belirtiler
Şizofreni de en sık rastlanılan belirtileri halüsinasyon ve
yanılsımadır. Bu türlerde beş duyu da harekete geçer. Kişinin işitsel gelişen
halüsinasyonları kendi hakkında başkalarının konuşmalarını duymasıdır ya da
karşılıklı iki kişinin kendi davranışları ile alakalı konuşmaları duyma
durumudur.
Bilinç sel işlevlerle
alakalı belirtiler
Genellikle kronik ilerleyen hasta tipleridir. Bu şizofreni
türü hastada erken bunamaya sebep olur.
Birincil (temel) ve
ikincil belirtiler
Birincil belirtiler
·
Duygu bozuklukları,
·
Karşıt duyguların birlikte yaşanması,
·
Bilinçaltı ve temel bozuklukların olmaması,
·
Otizm.
İkincil belirtiler
·
Yanılmalar ve sanmalar,
·
Var olduğu düşünülenler,
·
Hareket bozuklukları.
Şizofrende en çok
gelişen belirtiler
·
Düşüncelerinin başkalarınca çalındığının
düşünülmesi ve buna kendini inandırması,
·
Kendi düşüncelerini duyması,
·
Kendisi ile tartışan sesleri duyması,
·
Farkında olamama durumu,
·
Gerçeklikten uzaklaşması.
Şizofreni de tanı
koyma
Şizofreni tanısı koyabilmek için yukarı da saydığımız
belirtilerden hasta da en az 2 ya da daha fazlası olmalıdır ve hastalıkta tanı
için saplanan belirtilerin en az bir ay sürmesi gerekir. Aksi takdirde gelip
geçici kriz vakaları hastanın şizofren olduğunu göstermez. Lakin bununla
beraber her belirti erken tedavi şansı olduğundan uzman bir doktorun görmesinde
fayda vardır.
Yorum Gönder